Pablo Rabiella y Díez de Aux

Obraz autorstwa barokowego malarza z Hiszpanii Pabla Rabielli y Díez de Aux (+1719), który działał w Aragonii (muzeum w Saragosie)

Konrad Krzyżanowski, 1901-3

El Greco, Święty Piotr i Paweł, 1595-1600

El Greco kilka razy namalował Piotra i Pawła razem. Obrazy te różnią się od siebie dość znacznie. Na jednym z nich zamiast księgi pojawia się inny atrybut Pawła – miecz – symbol jego męczeńskiej śmierci. Zawsze jednak artysta w centrum kompozycji umieszczał przeplatające się dłonie wskazujących na siebie wzajemnie dwóch Apostołów – filarów Kościoła. Stary Piotr wskazuje na Pawła w geście uznania wobec Pawła, który z duma trzyma miecz, atrybut swej męczeńskiej śmierci. Za apostołami można zobaczyć wspaniale przedstawione chmury, z otworem na błękitne niebo.

Na Wielki Piątek i Sobotę: Georges de La Tour, Łzy św. Piotra, 1645

Obraz barokowego francuskiego malarza Georgesa de La Tour przedstawia św. Piotra. Bluszcz jest symbolem wierności wiary, obok kogut przypominający trójkrotne wyparcie się Jezusa przez Piotra. Poniżej latarnia symbol uwięzienia Jezusa.

Na Wielki Czwartek: Mistrz of the Housebook, Umycie nóg, 1475

Jezus się przewiązał i rozpoczyna mycie nóg swoim uczniom. Piotr nie rozumie gestów Jezusa i nie chce, aby mistrz obmył mu nogi. Na tym polega chrześcijaństwo na SŁUŻBIE w duchu miłości.

Adel Nassief, 2002

Ikona koptyjska autorstwa Adela Nassiefa, napisana w 2002, znajduje się w St. George Church, Florida, USA.

Freski Cimabue w Asyżu

ukrzyżowanie Piotra

Powyżej zamieściłem freski z północnego transeptu, z górnego kościoła św. Franciszka w Asyżu. Przedstawiają one sceny z życia św. Piotra i Pawła, współcześnie są mocno zniszczone. Powstały w 1280-3, w stylu maniera graeca. Autorem jest Cimabue (właściwie Cenni di Pepo), wybitny włoski malarz, prawdopodobnie uczeń Giotto. Stworzył pierwszy od prawie tysiąca lat portret realistyczny - postać św. Franciszka z Asyżu, ubogo odzianego, o twarzy starego człowieka, dobrej, pooranej zmarszczkami, zniszczonej wiekiem.

Wizerunek św. Franciszka - dzieło Cimabue

Benozzo Gozzolli, Maria lactans, 1484

Włoski malarz renesansowy Benozzo Gozzolli, uczeń Fra Angelika, jest twórcą fresku przedstawiającego Maryję karmiącą dzieciątko Jezus - "Madonna delle Tosse", znajduje się w Biblioteca Comunale, w Castelfiorentino. Na obrzeżach przedstawieni zostali św. Piotr i Paweł. 

Antonio Viviani, Św. Piotr i Paweł w chmurach, XVI/XVII w.

Rysunek włoskiego malarza późnego renesansu i wczesnego baroku Antoniego Vivianiego znajduje się w Luwrze.

Anonimowy mistrz związany z protestancką reformacją, Kościół chrześcijański, 1530

szczegół

Drzeworyt anonimowego mistrza związanego z protestancką reformacją z dzieła Friedricha Peypusa

"Biblia sacra utriusque Testamenti : iuxta veterem translationem"

Taddeo Zuccari, Św. Piotr i Paweł, XVI w.

Św. Piotr dyskutuje ze św. Pawłem, który jakby coś sprawdzał w Biblii. włoski manierystyczny artysta Taddeo Zuccari współpracował w tym dziele z swym bratem Federico Zuccari. Obecnie znajduje się na Watykanie w Sali de Chiaroscuri.

Anonimowy mistrz związany z protestancką reformacją, Jezus spotykający Piotra i Pawła, 1521

Drzeworyt anonimowego artysty z dzieła Ulrichusa Velenusa z 1521 r.: "In disem buochlin wirt mit mancherlay tapffern"

Płyta: Św. Paweł i Piotr potwierdzają boskość Chrystusa, ok. 1170-80.

Płyta powstała w II połowie XII wieku w Anglii. Wykonana jest na miedzianej płycie, grawerowana złotem i emaliowana szkliwem. Św. Piotr i Paweł występują przed cesarzem Neronem i świadczą o Jezusie: Jezus jest Synem Bożym. Zabytek znajduje się w muzeum sztuk pięknych w Dijon.

Claude Vignon (druk) Giovanni Lanfranco (prawzór), Ciała św. Piotra i Pawła w mogile, ok. 1609

W oparciu o dzieło Giovanniego Lanfranco (prawzór) Claude Vignon sporządził akwafortę. Przedstawia ciała umęczonych św. Piotra i Pawła nad nimi unosi się anioł. Akwaforta w muzeum sztuk pięknych w Nancy.

Paolo Caliari, II poł. XVI w.

Rysunek włoskiego malarza Paolo Caliari'ego (inspiracja Veronese) przedstawia umęczone męką krzyżową ciało Jezusa przyjmowane przez Boga Ojca, nad którym unosi się symbol Ducha Świętego. Poniżej Zbawiciela adorują Piotr i Paweł, umieszczeni na obłoku. Rysunek znajduje się w Luwrze.

Ludovico Carracci, Święty Benedykt wraz św. Piotrem i Pawłem, XVI/XVII w.

Rysunek przedstawiający św. Benedyktem wraz z apostołami Pawłem i Piotrem (widoczne atrybuty - miecz i klucze). Rysunek powstał pomiędzy IV kwartałem XVI w. a I kwartałem XVII w., znajduje się współcześnie w Luwrze w Paryżu.

Ludovico Carracci, Męczeństwo św. Piotra i Pawła, XVI/XVII w.

Boloński malarz Ludovico Carracci w swym obrazie ukazuje ostatnie chwile św. Piotra i Pawła. Oprawcy przygotowują się do ukrzyżowania św. Piotra i ścięcia Pawła. Aniołowie trzymają palmy męczeństwa. Obraz powstał pomiędzy II połową XVI wieku a I kwartałem XVII wieku. Znajduje się w Muzeum Sztuk Pięknych w Rennes we Francji.

Giovanni Balducci, Pożegnanie św. Piotra i Pawła

Rysunek włoskiego malarza Giovanniego Balducciego, reprezentującego szkołę florencką, ukazuje pożegnanie apostołów przed ich męczeństwem. U góry widoczne są aniołki z atrybutami męczenników.

Rysunek powstał pomiędzy IV kwartału XVI a I kwartałem XVII wieku, obecnie znajduje się w Luwrze w Paryżu.

Giovanni Lanfranco, Pożegnanie św. Piotra i Pawła, I poł. XVII w.

Zamieszczam kolejny obraz przedstawiający pożegnanie św. Piotra i Pawła przed ich męczeństwem. Autorem tego dzieła jest włoski malarz baroku Giovanni Lanfranco. Obecnie obraz znajduje się w Wersalu.

François Perrier, Pożegnanie św. Piotra i Pawła, ok. 1647-50

Motyw pożegnania św. Piotra i Pawła, udających się na męczeństwo, pojawia się w malarstwie religijnym. Francuski malarz z XVII w. F. Perrier (dawniej obraz ten przypisywano Giovanniemu Lanfranco) ukazuje rozstanie świętych apostołów.

Giulio Campi, Jezus adorowany przez Maryję, św. Józefa, Piotra, Pawła i biskupa, XVI w.

Interesujące dzieło włoskiego malarza XVI wieku Giulio Campiego przedstawiające Dzieciątko Jezus z Maryją i św. Józefem. Wśród oddających mu część znajdujemy św. Piotra i Pawła, co oczywiście nie mogło mieć miejsca. Obraz znajduje się w Luwrze w Paryżu.

Lupi Simontio, Św. Piotr i Paweł z Pasji Jezusa Chrystusa, XVI w.

Miniaturę wykonał włoski artysta Lupi Simontio w XVI wieku. Pergamin pochodzi z Bergamo.  Znajduje się w dziele La Passion de Jésus-Christ. Saint Pierre et Saint Paul, w muzeum Chantilly we Francji.

Portal z katedry Notre-Dame z Lozanny w Szwajcarii, XIII w.

Fragment portalu z katedry Notre-Dame z Lozanny w Szwajcarii z XIII w. Na widocznym prawym ramieniu widzimy rzeźby apostołów św Piotra, Pawła i Jana.

Lieven van Lathem, Miniatura z "Prayer Book of Charles the Bold", 1469

Lieven van Lathem, malarz i iluminator, działający na terenie dzisiejszej Belgii i Holandii, przedstawia na jednej miniaturze Chrystusa spotykającego Piotra oraz nawrócenie Pawła. Miniatura pochodzi z "Prayer Book of Charles the Bold" czyli z modlitewnika Karola Śmialego. Technika: tempera, złoto, srebro i tuszem na pergaminie. Lokalizacja: J. Paul Getty Museum, Los Angeles

Relikwiarz w formie bursy, ok. VIII / IX w.

Relikwiarz w formie bursy przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem pomiędzy św. Piotrem i Pawłem. Powstał we Francji około VIII / IX wieku za panowania Karolingów. Obecnie znajduje się w Paryżu w muzeum średniowiecza (National du Moyen Ãge - Thermes de Cluny).

Anonimowy mistrz związany z protestancką reformacją, Piotr i Paweł nauczający, 1533-40

Drzeworyt pochodzi z dzieła Johanna Ecka "Tomus Tertius Homiliarium"

Giovanni Bellini, Pala di Pesaro (Ołtarz Pesaro), 1471-4

Włoski malarz renesansu Giovanni Bellini w Ołtarzu Pesaro (stanowiącym o jego dojrzałym stylu) w centralnym panelu umieścił temat Ukoronowania Maryi przez Chrystusa. Po lewej stronie scenie przyglądają się św. Piotr i Paweł.

Szczegół z apostołami:

Peter Paul Rubens, Tronująca Madonna z Dzięciątkiem i świętymi, ok. 1627-8

Obraz znajduje się w Staatliche Museen, w Berlinie. Przedstawia Maryję, siedzącą na tronie i trzymającą Dzieciątko Jezus, której oddają cześć różne stany

Z boku po lewej stronie przypatrują się scenie święci Piotr i Paweł:

Fra Angelico, Koronacja Maryi, 1434-5

Obraz "Koronacja NMP" znajduje się w Musée du Louvre w Paryżu. Artysta namalował ten obraz dla kościoła Konwentu San Domenico w Fiesole.

Predella obrazu ozdobiona jest siedmioma malowidłami ilustrującymi niektóre epizody z życia św. Dominika, tak, jak zostały one opisane w Złotej legendzie przez Jakuba de Voragine. Nas interesuje drugie malowidło od lewej przedstawiające  objawienie się św. Piotra i Pawła św. Dominikowi wewnątrz bazyliki. Apostołowie zachęcają Dominika do głoszenia Ewangelii po całym świecie. Wręczają mu Biblie i laskę pasterską.

Predella (wł.) także gradus (łac.) to w kościele podstawa nastawy ołtarzowej w postaci skrzyni spoczywającej na mensie. Bywa dekorowana malarstwem lub rzeźbą. Predella powstała i rozwinęła się w okresie gotyku w miarę rozwoju nastaw ołtarzowych. Po soborze trydenckim pośrodku predelli umieszczane było często tabernakulum.

Domenico di Bartolo, Tronująca Madonna z Dzieciątkiem i św. Piotrem i Pawłem, ok. 1430

Włoski malarz ze szkoły sieneńskiej Domenico di Bartolo

Madonna and Child Enthroned with Saint Peter and Saint Paul, c. 1430

Samuel H. Kress Collection,

National Gallery of Art, Washington

Raffael, Tronująca Madonna z Dzieciątkiem i świętymi, ok. 1504-5

Madonna and Child Enthroned with Saints
1504-1505
Wymiary 172.4 x 172.4 cm
Obraz znajduje sie Metropolitan Museum of Art (Manhattan, New York, United States)

Bartolomeo Vivarini, Madonna z Dzieciątkiem i czterema świętymi (1482)

prawy panel poliptyku

Madonna z Dzieciatkiem i czterema swietymi

Wloski malarz wczesnego okresu renesansu Bartolomeo Vivarini stworzyl poliptyk zatytulowany Madonna z Dzieciątkiem i czterema świętymi (1482). Znajduje sie on w Wenecji, w kosciele Santa Maria Gloriosa dei Frari. W prawej czesci poliptyku namalowal sw. Pawla i Piotra.

Luca Signorelli, Madonna z Dzieciatkiem i swietymi, ok. 1500.

Wloski, renesansowy malarz Luca Signorelli namalowal Madonne z dzieciatkiem Jezus w rzeczywistosci niebieskiej. W pierwszym rzedzie stoi sw. Piotr i Pawel, wraz ze swymi atrybutami, sa zaczytani w Pismach. Obraz znajduje sie w Rzymie w muzeum zamku sw. Aniola (Museo Nazionale di Castel San Angelo, Rome).

Carlo Crivelli, Święci Piotr i Paweł, ok. 1470

Obraz włoskiego malarza z poliptyka z kościoła św. Jerzego z Porto San Giorgio. Znajduje się National Gallery w Londynie.

Simon Bening, Piotr z kluczem, Pawel z mieczem, ok. 1500-25.

Miniatura autorstwa Simona Beninga umieszczona w Liturgii Godzin (Book of Hours) z poludniowych Niderlandow (manuscript Den Haag). Wymiar miniatury 35x33 mm. Obecnie w Museum Meermanno Westreenianum w Haag.

Antoniazzo Romano, Madonna z Dzieciatkiem pomiedzy Piotrem i Pawlem oraz 12 sedziow Roty (»Madonna della Rota«), ok. 1474

Obraz zostal zamowiony do auli audiencyjnej swietej Roty. Na tronie znajduje sie Maryja ze stojacym Dzieciatkiem Jezus. Po lewej stronie stoi sw. Pawel z mieczem, po prawej sw. Piotr z kluczami. Obaj trzymaja ksiegi. Ponizej klecza sedziowie swietej Roty. Na stopniu tronu znajduje sie herb sadu oraz herb prawdopodobnie Monsignore Giovanni Cerretani z Terni, ktory byl dziekanem sw. Roty (zm.1492). Wymiary 187x212 cm. Obraz znajduje sie na Watykanie, w Appartamento Nobile Pontificio.

Traditio Legis

mozaika z absydy mauzoleum Konstancji w Rzymie IV w.

Traditio Legis w sztukach plastycznych to przedstawienie Chrystusa, znajdującego się między sw. Piotrem i Pawlem i przekazującego Piotrowi prawo pod postacią zwoju.

Temat ten powstał w sztuce wczesnochrzescijanskiej w oparciu o podobny motyw ze sztuki cesarskiej, w której istniało wyobrażenie cesarza wręczającego dygnitarzowi dekret nominacyjny. Traditio Legis najpierw pojawiło się w malarstwie monumentalnym (do którego zalicza się także mozaiki), a następnie na sarkofagach.

Najstarszym z zachowanych przykładów jest mozaika z absydy mauzoleum Konstancji w Rzymie (IV wiek). Na mozaice tej Chrystus w aureoli w triumfalnym geście przekazuje Piotrowi – swojemu następcy na ziemi – zwój z napisem Dominus Pacem dat (zdanie to zostało błędnie zrekonstruowane i zamiast Pacem – pokój powinno być Legem – prawo).

Przedstawienie Traditio Legis w przypadku świętego Pawła to przede wszystkim jego liczne Listy, które napisał pod natchnieniem Ducha Św. do gmin chrześcijańskich jako nauczyciel wiary.

Przedstawienie Traditio Legis podkreśla pochodzenie bezpośrednio od Boga władzy Piotra, a dalej także i następujących po nim biskupów.

Carlo Caliari, Chrystus w chwale pomiedzy sw. Piotrem i Pawlem, XVI w.

Wloski malarz renesansu Carlo Caliari namalowal obraz przedstawiajacy Chrystusa w chwale, w towarzystwie aniolow, u Jego stop sw. Piotr i Pawel ze swymi atrybutami. Obraz znajduje sie w Musée des Beaux-Arts de w Caen.

Rembrandt, Two Scholars Disputing (Peter and Paul) - Dwoch dyskutujacych uczniow, 1628

Obraz został namalowany podczas pobytu malarza w Lejdzie na specjalne zamówienie. Postacie przedstawieni byli w różnych okresach różnie identyfikowani. Według nich byli to dwaj filozofowie lub uczeni na co mogłyby wskazywać zgromadzone wokół zwoje i książki. Ostatecznie przyjmuje się iż są dwaj apostolowie: Piotr i Pawel.

Święci zostali przedstawieni bez swych tradycyjnych atrybutów. Rembrandt unikał malowania takich symboli bo burzyły realizm scen. Paweł, widoczny z przodu jest skąpany w świetle świec i objaśnia fragment Pisma sw. wskazując na niego palcem. Księgę trzyma Piotr. Scena jest ilustracją do motywu przedstawionego w Dziejach Apostolskich a dotyczącego dysputy pomiędzy apostołami na temat nauczania i szerzenia słów Chrystusa wśród wiernych wyznania niemojżeszowego. Swiatlo jakby bilo z Pisma sw. Wymiary obrazu 71 x 58,5 cm.

Obraz obecnie znajduje sie w National Gallery of Victoria, Melbourne.

Raffael, Spotkanie papieza Leona Wielkiego z Atylla, fresk 1514.

Obraz przedstawia wydarzenie z 452 roku, kiedy papiez Leon I Wielki siłą swego słowa powstrzymał wodza Hunow Attyle od zrównania Rzymu z ziemią. Widzimy w gornej lewej czesci obrazu wsparcie niebieskie patronow: sw. Piota i Pawla, ktorzy bojowniczo wspieraja papieza z mieczami w reku, wyglada jakby byli gotowi ich uzyc. Fresk znajduje sie w Stanza di Eliodoro, Palazzi Pontifici na Watykanie.

Ikona sw. Piotra i Pawla

Ikona mistrza greckiego (1282-1295), znajduje sie w Bazylice sw. Piotra na Watykanie